Pastelin Kökeni, avantajları ve özellikleri
Pastel kelimesi dilimize Fransızcadan geçmiş aslı ise (İtalyanca hamur manâsına gelen pasta kelimesinden gelir.) yumuşaklığı anlatır. Yumuşak renkli tebeşire benzer renkli kalemlerle grenli kâğıtlar, mürekkeple hazırlanmış fonlar üzerine veya sürtmeyle tüylendirilerek yapılan tirşe derisi üzerine, detramp boya sürülmüş kanaviçe üzerine v.s. yapılır. Her çeşit konu ve çalışma için çok elverişli, diğer teknikler gibi koku yapmayan bir tekniktir. Kolay netice veren ve çabuk resim yapma gibi özellikleri olan bir boyama tekniği malzemesidir. Bu değerli özellikleriyle pastel amatörler, öğrenciler için sevimli, dinlendirici bir çalışma imkânı verir. Çalışma biçimi renkleri ezip toz haline getirip parmağımızla sürterek tatbik edebileceğimiz gibi, kalem gibi kullanıp gene parmağımızla oğarak yapılabilir. Bu güzel tekniğin tek kusuru, saklanmasında göstereceğimiz itina ve titizliği bizden istemesidir. Pastel çalışmalarını çerçevelemek ve onları cam altında her türlü sürtmeden, nemden, hava veya tozdan korumak gerekir. Pastel yağlıboya gibi parlamaz, hiçbir teknik, realiteyi pastel gibi anlatamaz, çünkü renk tonları parlak diri ve tazedir. En güzel özelliği boya sanatı için çok makbul sayılan şeffâf ve kadife gibi bir doku tonları göstermesidir. Her türlü mevzu bu teknik için geçerlidir. Gâzel manzaralar, büyük şehirler, geniş ve ufka kadar yayılan ovalar, tablolar, ormanlar, çiçekler, natürmort ve kompozisyonlar bu emsalsiz malzemenin resmedilmeye lâyık mevzularıdır.
Yağlıboya güçlü ve enerjik çok tesirli bir tekniktir. Suluboya, şeffâf, ince ve zarif oluşuyla hoşa gider. Pastel ise; canlı ve parlak renklerinin kadife dokusuyle gözümüzü ve gönlümüzü büyüler. Işık pırıltılarını pastel kadar ifadeye muktedir hiç bir malzeme yoktur. Genç sanatçıları, bir natürmort teşkilinde guruplandırılan objelerle kompozisyona alıştırmak bakımından çok elverişlidir. Genç artistlerin kom-
pozisyon bilimine yatkın hale gelmek isteklerine en iyi model : Bir kaç eşya ile kurulan bir natürmortta; nesneler arasındaki guruplanmaları, tezatları ve alâkaları tanımak ve görmek için çok pratik kullanılışı ile de ayrıca değer taşır. Sanatçılar kendilerine model olabilecek elemanları kendi zevklerine göre çeşitlendirme seçmede serbesttirler. Natürmort için seçebileceğimiz nesneler kolayca bulunabilirler. Resmi öğrenmekte olanların masum isteklerinde onları ümitsizliğe düşürmeyen natürmort konuları ve emsalsiz ifade gücüyle Pasteldir. Çok kolay bir çalışma tekniği gösteren Pastel bir kaç tecrübeden sonra yeterli bir alışkanlık kazanılabi- linir. Çalışmayı bir oturuşta bitirmek şartı da yoktur. Çalışmaya devam edilebilir. Pastel kuru toz halinde olduğundan bunları yağlı maddelere temas ettirmemeliyiz. Hatta elimizle oğarken bile elimizin ter ve nemi pastelin donuklaşmasına ve tazeliğinin kaybolmasına sebep olabilir ama dikkatten başka çaresi de yoktur.
Pastel Boya Yapımında Kullanılacak Kâğıt Türü
Pastel için kullanılacak kâğıdın grenli yani pürüzlü ol’
ması onun daha fazla kadifemsi halini arttırır. Pastel renk-
leri parlak kâğıtlar ve yüzeyler üzerine yapışmaz. Bunun için pastel çalışmalarında kullanacağımız kâğıtları elle kontrol ettikten sonra satın almalıyız.
